هر کسب و کار با پاسخ دادن به سؤالات بنیادین خود، باید بتواند پازل طرح کسب و کار خود را تکمیل نماید. فصل مشترک تمامی سؤالات در طرح کسب و کار آن است که قرار است چه محصولات/خدماتی را به کدام مشتریان ارائه دهیم و این کار را به چه صورت انجام می‌دهیم و چرا در انجام این امر موفق خواهیم بود.
به‌طورکلی ساختار یکسان و مشخصی برای طرح کسب و کار وجود ندارد. اما معمولا یک طرح کسب و کار با خلاصه اجرایی آغاز می‌شود. پس از آن با بیان ویژگیهای محصولات/خدمات به توصیف بازار و مشتریان پرداخته و در نهایت نحوه دستیابی به مشتریان، عملیات اجرایی و مسائل مالی مشخص خواهد شد. در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که یک طرح کسب و کار باید شامل چه قسمت‌هایی باشد و در هر قسمت باید چه مطالبی بیان شود. با ما همراه باشید.
یک طرح کسب و کار استاندار باید شامل قسمت‌های زیر باشد:
- خلاصه اجرایی
- توصیف کسب‌وکار
- تیم مدیریت
- روندهای صنعت
- بازار هدف
- رقبا
- عملیات اجرایی
- طرح بازاریابی
- مخاطرات
- طرح مالی
- ضمیمه
خلاصه اجرایی
اولین و مهمترین بخش از تمامی طرح‌های کسب و کار خلاصه اجرایی (مدیریتی) است. علت مهم بودن این قسمت آن است که شاید تنها قسمتی از طرح کسب و کار باشد که توسط خواننده خوانده می‌شود. در خلاصه اجرایی باید بتوانید توصیف کوتاه و پویایی از بخشهای کلیدی کسب و کارتان داشته باشید. در مقاله “خلاصه اجرایی باید شامل چه قسمت‌هایی باشد” در مورد بخشهای مختلف خلاصه اجرایی صحبت شده است.
توصیف کسب و کار
در تکمیل طرح کسب و کار پس از خلاصه اجرایی باید به توصیف کلی کسب و کارتان بپردازید. شکل قانونی شرکت، ویژگیهای محصولات/خدمات و اهداف کسب و کار از جمله مواردی هستند که باید در قسمت توصیف کسب و کار به آن پرداخته شود. در قسمت توصیف کسب و کار با بیان مزایای محصولات/خدمات خود نشان دهید محصولات/خدماتتان کدام نیاز مشتریان را برطرف می‌سازند.
تیم مدیریت و نیروی انسانی
معمولاً کسب و کارهای کوچک شرط‌بندی بر روی فرد اصلی کسب و کار است. بنابراین در قسمت تیم مدیریت باید نشان دهید فرد اصلی توانایی هدایت و رهبری کسب و کار را دارد. در کنار صلاحیت‌های مدیریتی باید نشان دهید تیم منسجمی در اختیار دارید.
سرمایه‌گذاران می‌خواهند مطمئن شوند که آیا تیم مدیریتی تجربه کافی را برای به سرانجام رساندن ایده‌تان را دارد یا خیر. در قسمت تیم مدیریت و نیروی انسانی باید توصیفی از تیم اجرایی و تیم مدیریتی خود داشته باشید و مالکیت کسب و کارتان را شرح دهید.
روندهای صنعت
ارزیابی صنعت این امکان را میدهد تا عوامل بیرونی اثرگذار بر موفقیت و شکست کسب و کارتان را شناسایی کنید و اهداف هوشمندانه‌تری را برای کسب و کارتان ترسیم نمایید. علاوه بر آن تحلیل صنعت کمک خواهد کرد تا درک کاملتری از مخاطرات و فرصت‌های پیشروی صنعت داشته باشید.
در قسمت تحلیل صنعت طرح کسب و کار باید به توصیف کلی صنعت، بررسی روندها و فرصت‌های موجود و معرفی تأمین‌کنندگان/توزیعکنندگان صنعت خود بپردازید.
تحلیل بازار
موفقیت یک کسب و کار با برآورده ساختن نیازها و خواسته‌های مشتریان گره خورده است. و اگر مشتریان خود را به‌درستی نشناسید نمی‌توانید نیازهای آنها را به‌خوبی برطرف سازید. برای همین لازم است بدانید که مشتریانتان چه کسانی هستند و چگونه رفتار می‌کنند.
بنابراین در طرح کسب و کار باید با استفاده از مشخصه‌های جمعیت‌شناختی، جغرافیایی و سبک زندگی مشتریان هدف خود را کاملا مشخص نمایید.
تحلیل رقبا
همواره افراد در تلاش هستند به کسب و کارهایی ورود پیدا کنند که سود خوبی در آن نهفته است. بنابراین علاوه برداشتن درک کامل نسبت به رقبای فعلی کسب و کار باید خود را برای رقبای آینده نیز آماده کرده باشید.
ورود رقبای جدید به هر کسب و کار می‌تواند چالش جدی را برای بازیگران فعلی آن ایجاد کند. در قسمت تحلیل رقبای طرح کسب و کار باید رقبای خود را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهید و موانع ورود به بازار را شناسایی کنید.
طرح بازاریابی
در حقیقت نحوه بازاریابی شما تأثیر بسیار زیادی بر موفقیت یا شکست کسب و کارتان دارد. باقی ماندن یک کسب و کار به میزان فروش آن وابسته است. یک طرح بازاریابی به‌منظور انگیزاندن و حفظ مشتریان امری حیاتی و الزام‌آور است.
طرح بازاریابی باید شامل مواردی از جمله تحلیل SWOT، اهداف بازاریابی، راهبردهای بازاریابی، تاکتیک‌های بازاریابی، هزینه بازاریابی و پیشبینی فروش باشد.
عملیات اجرایی
حتی با داشتن یک ایده عالی اگر نتوانید آن را به‌صورت درست به اجرا درآورید یعنی هیچ کاری نکرده‌اید. در عملیات اجرایی طرح کسب و کار باید به‌صورت برنامه زمان‌بندی شده نشان دهید که چگونه می‌خواهید به اهداف کسب و کار خود دست یابید و چه ملاحظاتی باید در حین فرآیند تولید محصولات/خدمات در نظر گرفته شود.
مخاطرات
تمامی کسب و کارها با مخاطراتی همراه هستند. شناسایی مخاطرات و پیشبینی اقدامات لازم برای مقابله با آنها توان مدیریتی شما را نشان میدهد. در قسمت مخاطرات طرح کسب و کار باید انواع مخاطرات از جمله مخاطرات بازار، مخاطرات محصول/خدمات و مخاطرات سرمایه‌ای و … را مورد بررسی قرار دهید.
تحلیل مالی
تحلیل مالی جایی است که باید نشان دهید کسب و کارتان ارزش سرمایه‌گذاری دارد. در تحلیل مالی باید مواردی از جمله سرمایه اولیه، صورت‌حساب درآمدی، صورت‌حساب وجوه نقد، ترازنامه و تحلیل نقطه سربه‌سر را پوشش دهید.
با دانستن این موارد درک بهتری از وضعیت مالی کسب و کارتان خواهید داشت و خواهید توانست برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری برای آینده کسب‌وکارتان داشته باشید.
ضمیمه
در بسیاری از موارد شواهد و مدارک در اختیار دارید که می‌تواند به اعتبار طرح بیفزاید اما استفاده از آنها منجر به طولانی‌تر شدن طرح کسب و کار خواهد شد. ضمیمه جای بسیار مناسبی برای مطرح کردن چنین مواردی است. در ضمیمه تمام اسناد و مدارکی که از طرح شما حمایت می‌کند را باید قرار دهید.
